Dzieła sztuki każdy chce widzieć po swojemu. Rożne jej wizje powodują, że konserwowanie rzeźb czy obrazów spotyka się ze skrajnymi reakcjami. Z jednej strony chcemy podziwiać dzieło w jego całej okazałości, z drugiej przeraża nas zbyt duża ingerencja w pracę artysty.

Jak to wygląda w praktyce?

W wielu przypadkach konserwacja dzieł sztuki ogranicza się jedynie do usunięcia zabrudzeń oraz zabezpieczenia oryginalnej warstwy tak, żeby jak najdłużej zachowała świeżość. Idealnie, jeśli te zabiegi są stosowane regularnie, co przeciwdziała pojawieniu się w przyszłości poważniejszym uszkodzeniom

Inaczej sprawa się ma, gdy dzieło uległo rozpadowi lub wręcz brakuje mu pewnych części. Wtedy konserwator podejmuje się ciężkiego zadania, jakim jest uzupełnienie luki, oczywiście najwierniej jak się da. Często musi przy tym posiłkować się pomocą ekspertów z innych dziedzin bądź dokumentacją, pozwalającą odtworzyć oryginalny lub przybliżony wygląd. Istotny jest też warsztat artystyczny konserwatora.

Rzeczywistość bywa zaskakująca

Zazwyczaj nie zdajemy sobie sprawy, że znakomita część znanych powszechnie dzieł jest w pewnym stopniu zrekonstruowana. Często jest to tylko uzupełnienie mikrouszkodzeń w miejscach, w których np. odpadła farba z obrazu, czasem odtworzony zostaje większy fragment dzieła.

Czy jednak powinno to nam przeszkadzać, jeśli dzieło wygląda jak w pełni oryginalne a do tego staje się czytelniejsze dla odbiorców? Niekoniecznie. Konserwacja dzieł sztuki to nie tylko ochrona ich materialnej odsłony, ale także tego, co miał na myśli autor oraz kontekstu historycznego. Oczywiście dzieje się tak pod warunkiem, że rekonstrukcji dokonywał profesjonalista. Niestety znane są przypadki rekonstrukcji nieudanych, podejmowanych także przez osoby nie mające nic wspólnego z dziedziną.

Sposób na ocalenie

Adaptując pozostałości po dawnych czasach, konserwatorzy sprytnie wplatają je w naszą współczesność. Nie wszystko miałoby sens odtwarzać od początku, ale to, czym dysponujemy, może stać się integralną częścią otoczenia.

Na szczęście w dzisiejszych czasach coraz łatwiej dbać o wytwory artystyczne. Z pomocą przychodzą chemia oraz fizyka. Naukowcy opracowują substancje, które lepiej niż kiedyś poradzą sobie z upływem czasu i pozwolą obejść się bez drastycznych rozwiązań w przyszłości.